قانون افتادن سنگ نمای ساختمان؛ خسارات و خطرات به عهده کیست؟

قانون افتادن سنگ نمای ساختمان یکی از اصلی ترین قوانین برای جلوگیری از ریزش سنگ نما و عامل مهمی برای رعایت جدی تر استانداردهای مربوط به آن است. سنگ های ساختمانی و هریک از مصالح به کارگرفته شده درنما میتوانند زیبایی چشم نوازی برای نما و در کل خیابان ها و شهر ما ایجاد کنند که رعایت اصول و استاندارد های لازم قبل و بعد از نصب آنها ضروری است. بر همین اساس لازم است قوانینی مرتبط با آنها وضع شود تا در صورتی که این قوانین و استانداردها نادیده گرفته شده و خساراتی ایجاد کرد، مسئولیت آن با شخص معینی باشد. در این مقاله به بررسی قانون مرتبط با افتادن سنگ نمای ساختمان، عوامل مؤثر بر آن و… پرداخته ایم.

مسئولیت ریزش سنگ نمای ساختمان

پس از ریزش یا سقوط سنگ ساختمانی ازنما اولین مسئولین که در ذهن ما متهم میشوند، مالک یا سازندگان ساختمان ها هستند. مسئولیت ریزش سنگ نمای ساختمان در ایران به عهده افراد و نهادهای مختلفی است که در مراحل طراحی، اجرا، نظارت و نگهداری ساختمان دخیل هستند. این مسئولیت‌ها می‌تواند شامل مسئولیت‌های مدنی، کیفری و قانونی باشد. اخیرا گفته میشود که بر اساس مصوبه ی قانون کار مسئولیت هرگونه خسارت جانی و مالی در اثر ریزش و سقوط سنگ از ساختمان تا 10 سال به عهده ی سازنده ساختمان ومهندس ناظر می باشد. بر اساس قانون افتادن سنگ نمای ساختمان و اطلاعاتی که تا این لحظه ما به دست آورده ایم، مسئولیت چنین حوادثی به شرح زیر است.

در چه صورت مسئولیت سقوط سنگ نمای ساختمان با مالک ساختمان است؟

مالک ساختمان به عنوان اصلی‌ترین مسئول نگهداری و ایمنی ساختمان، مسئولیت عمده‌ای در قبال حوادث ناشی از ریزش سنگ نمای ساختمان دارد. هنگامی که ریزش سنگ نما اتفاق می افتد، در صورتی که عوامل طبیعی همچون زلزله، نشست ساختمان بر اثر چنین عوامل و … موجب ایجاد چنین حوادثی شوند، مقصر این اتفاق مالک یا مالکین ساختمان هستند. این قانون حتی برای زمانی که عمر مفید ساختمان همچنان به پایان نرسیده باشد نیز حاکم است. یعنی اگر قبل از ده سالگی ساخت ساختمان، سقوط سنگ بر اثر عواملی همچون زلزله نیز رقم بخورد، بازهم مسئولیت این حادثه بر عهده مالکین فعلی ساختمان است.

در چه صورت مسئولیت سقوط سنگ نما با سازنده است؟

هنگامی که این حادثه بر اثر عواملی همچون عدم اسکوپ سنگ نما، عدم استفاده از ملات کافی یا استفاده از مصالح ساختمانی بی کیفیت، عواملی همچون سرما و گرمای قابل پیش بینی و در کل عدم رعایت استاندارد های لازم باشد و عمر مفید ساختمان تمام نشده باشد، مسئول آن مهندس ناظر و سازنده هستند. در صورتی که عمر مفید ساختمان به پایان رسیده باشد، مطابق با قانون افتادن سنگ نمای ساختمان، دیگر مسئولیت چنین حوادثی با مسئول ناظر و سازنده نبوده و باز هم مسئول آن مالک یا مالکین ساختمان هستند.

مسئولیت سازنده ساختمان چند سال است؟ عمرمفید ساختمان چندسال است؟

عمر مفیدی که برای ساختمان ها در نظر گرفته میشود، معمولا ده سال است. مطابق با توضیحاتی که در قسمت قبل بیان شد، درصورتی که قبل از پایان ده سال سقوط سنگ نما بدون علت طبیعی همچون زلزله اتفاق بیافتد، مسئولیت آن با سازنده و مهندس ناظر ساختمان می باشد. پس از ده سال عمر مفید ساختمان، هر گونه حوادث این چنینی با مسئولیت کامل مالک یا مالکین ساختمان است که توجه کافی به عمر مفید ساختمان و نگهداری و سلامت آن نداشته اند.

در چه صورت مقصر افتادن سنگ نما پیمانکار، مجری و ناظر ساختمان هستند؟

پیمانکار یا مجری پروژه که مسئول اجرای عملیات ساختمانی از جمله نصب نما بوده است، نیز مسئولیت مهمی در قبال ریزش سنگ نما دارد. پیمانکار موظف است که کار نصب نما را مطابق با استانداردهای فنی و مهندسی انجام دهد. استفاده از مصالح نامرغوب، اجرای نادرست زیرسازی و نماکاری یا عدم رعایت نکات ایمنی در حین نصب می‌تواند منجر به ریزش سنگ و بروز حادثه شود. در این صورت، برحسب قانون افتادن سنگ نمای ساختمان، پیمانکار مسئول خواهد بود. مهندس ناظر که مسئولیت نظارت بر اجرای صحیح پروژه را بر عهده دارد، باید اطمینان حاصل کند که تمام مراحل ساخت و ساز مطابق با استانداردها و مقررات ملی ساختمان انجام می‌شود.

✔ بیشتر بخوانید: علت ریزش سنگ نما

مسئولیت سازمان نظام مهندسی و شهرداری در سقوط سنگ نما

سازمان نظام مهندسی و شهرداری‌ها نقش مهمی در نظارت بر رعایت استانداردهای ساخت و ساز و ایمنی ساختمان‌ها دارند. این نهادها باید با انجام بازرسی‌های دوره‌ای و بررسی نقشه‌ها و مصالح مورد استفاده، از رعایت استانداردهای ایمنی در ساختمان‌ها اطمینان حاصل کنند. اگر مشخص شود که نظارت کافی توسط این نهادها صورت نگرفته و این موضوع منجر به حادثه شده است، مسئولیت نظارتی آنها مورد بررسی قرار خواهد گرفت. همچنین سازمان نظام مهندسی و شهرداری‌ها، مسئول تدوین و اجرای مقررات مربوط به ایمنی ساختمان‌ها هستند. در صورت بروز حادثه، ممکن است نقص در مقررات یا اجرای ناکافی آنها به عنوان یکی از عوامل حادثه شناخته شود.

خسارت ناشی از افتادن سنگ نمای ساختمان

خسارت‌های ناشی از افتادن سنگ نمای ساختمان در ایران می‌تواند جنبه های منفی و هزینه بر و گاهی غیر قابل جبران برای افراد، مالکان ساختمان‌ها و پیمانکاران به همراه داشته باشد. در بروز چنین حوادثی باید خسارت های ناشی از آن اعم از هزینه تعمیرات نما، هزینه جبران خسارت وارد شده به خودرو و اجسام و از همه مهم تر، هزینه خسارت و آسیب وارد شده بر افراد نیز توسط مسئول یا مقصر شناسایی شده، پرداخت شود. در ادامه به بررسی هر یک از این جنبه‌های این خسارات بر حسب قانون افتادن سنگ نمای ساختمان می‌پردازیم:

خسارت‌های جانی

مهم‌ترین و جدی‌ترین پیامد افتادن سنگ نمای ساختمان، آسیب‌های جانی است. به گونه ای که افتادن سنگ‌های بزرگ و سنگین می‌تواند منجر به مرگ یا جراحات جدی برای عابران یا ساکنان ساختمان شود. چنین حوادثی برای شخص یا خانواده او قابل جبران نیست. این نوع حوادث نه تنها برای قربانیان و خانواده‌های آنان خسارات جبران‌ناپذیری به همراه دارد، بلکه تبعات حقوقی و کیفری سنگینی نیز برای مسئولان ساختمان یا مالکین به دنبال دارد.

خسارت‌های مالی

خسارت‌های مالی ناشی از افتادن سنگ نما ابعادگوناگونی دارد. به طور کلی این خسارت ها و هزینه ها میتواند شامل خسارت به اموال عمومی و خصوصی، هزینه‌های تعمیر و بازسازی نمای آسیب‌دیده، هزینه‌های مرتبط با پیگیری‌های قضایی، جبران خسارت‌ها و هزینه‌های دادرسی در صورت بروز حادثه منجر به طرح دعواهای حقوقی و … می باشد.

پیامدهای حقوقی

از نظر حقوقی نیز این حوادث میتواند برای مالک یا مسئولین پروژه، مسئولیت‌های مدنی و کیفری به دنبال داشته باشد. بر اساس قانون مدنی ایران و قانون افتادن سنگ نمای ساختمان، مالک ساختمان مسئول حفظ و نگهداری ساختمان است و در صورت بروز حادثه ناشی از افتادن سنگ، ممکن است مجبور به پرداخت غرامت به آسیب‌دیدگان شود. همچنین در مواردی که افتادن سنگ نما منجر به مرگ یا جراحات جدی شود، ممکن است پرونده‌های کیفری علیه مسئولین پروژه تشکیل شود. در این صورت، دادگاه می‌تواند بر اساس میزان تقصیر و شدت حادثه، مجازات‌های قانونی مانند حبس، پرداخت دیه یا جریمه‌های نقدی مشخص کند.

خسارت‌های اجتماعی و روانی

ترس و حس ناامنی که پس از چنین حوادثی برای ساکنان منطقه و عابران پیاده به وجود می آید، یکی از خسارت های غیرمالی این حوادث است. اگر ساختمان در منطقه های مسکونی پرتردد و شلوغ باشد، اهمیت این موضوع بیشتر خواهد بود. علاوه بر این اعتبار مالک و پیمانکار پس از وقوع این گونه حوادث، تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.

بیمه نمای ساختمان

بیمه‌ها می‌توانند شامل بیمه‌های مسئولیت مدنی، بیمه حوادث ساختمان و بیمه مسئولیت حرفه‌ای مهندسین و پیمانکاران باشند .یکی از بیمه هایی که برای ساختمان میتوان در نظر گرفت، بیمه نمای ساختمان است که میتواند چنین خساراتی را جبران کنند. درصورتی که این حادثه ها زیاد اتفاق بیافتد،به دلیل ایجاد خسارت های مالی زیاد برای بیمه گر، به طبع نرخ بیمه ها بیشتر خواهد شد.

قانون نمای ساختمان، چه قانونی درباره ریزش سنگ نما وجود دارد؟

یکی از رایج ترین مصالحی که برای نمای ساختمان مورد استفاده قرار میگیرد، سنگ ساختمانی است. این متریال میتواند زیبایی و جلوه بی نظیری به نمای شما دهد که سالیان سال بدون تغییر و با حفظ ثبات اولیه باشد. اما لازمه ی این زیبایی و دوام طولانی، انتخاب صحیح سنگ نما و استفاده از روش های اصولی برای نصب و اجرا و حتی نگهداری از آن است. در بسیاری از کشورها، قوانین و مقررات خاصی برای ایمنی نماهای ساختمانی وجود دارد. این قوانین معمولاً شامل ضوابطی برای انتخاب مصالح، روش‌های نصب و نگهداری نماها می‌شود. در ایران نیز قوانین مشخصی در این زمینه وجود دارد که رعایت آنها الزامی است.

قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان برای مقصر افتادن سنگ نما

قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، یکی از مهم‌ترین قوانین مرتبط با ساخت و ساز و نظارت بر عملیات ساختمانی در ایران است. بر اساس این قانون، تمام عملیات ساختمانی، از جمله نصب نمای ساختمان، باید تحت نظر مهندسین و متخصصین دارای صلاحیت انجام شود. نظارت دقیق بر اجرای نما و استفاده از مصالح مناسب از الزامات این قانون است. عدم رعایت این موارد می‌تواند منجر به مسئولیت‌های قانونی برای مالکان، پیمانکاران و ناظران پروژه شود. بر اساس این قانون و قانون افتادن سنگ نمای ساختمان، تمامی عملیات ساختمانی از جمله نصب نمای ساختمان باید تحت نظر مهندسین واجد شرایط انجام شود. عدم رعایت این قوانین می‌تواند منجر به مسئولیت‌های قانونی برای مالک یا مجری پروژه شود.

مقررات ملی ساختمان برای مسئول فروریختن نمای ساختمان

مقررات ملی ساختمان به عنوان مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها و استانداردهای فنی، توسط وزارت راه و شهرسازی تدوین شده است. این مقررات شامل دستورالعمل‌هایی برای طراحی، اجرا و نگهداری نماهای ساختمانی است. در این مقررات، جزئیاتی در مورد نحوه اتصال سنگ‌ها، استفاده از سیستم‌های مکانیکی برای تثبیت نما و مواد مورد استفاده وجود دارد.

آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی

علاوه بر قوانین و مقررات کلی، وزارتخانه‌ها و نهادهای مختلف، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی خاصی را برای نصب و نگهداری نماهای ساختمانی تدوین کرده‌اند. این آیین‌نامه‌ها که توسط سازمان‌های نظام مهندسی استان‌ها و وزارت راه و شهرسازی تهیه می‌شوند، شامل توصیه‌ها و الزامات دقیق برای نصب نماهای سنگی، از جمله استفاده از ملات‌های مناسب، سیستم‌های مکانیکی تثبیت و ضوابط مربوط به اجرای صحیح زیرسازی هستند.

✔ بیشتر بخوانید: جلوگیری از افتادن سنگ نما

بازرسی‌های دوره‌ای

برخی از شهرداری‌ها و سازمان‌های نظام مهندسی استان‌ها، بازرسی‌های دوره‌ای از ساختمان‌ها را به منظور اطمینان از ایمنی نماها و سایر اجزای ساختمانی انجام می‌دهند. این بازرسی‌ها معمولاً بر اساس ضوابط تعیین‌شده توسط مقررات ملی ساختمان انجام می‌شود و در صورت مشاهده نقص، اخطارهای لازم به مالک ساختمان داده می‌شود.

نحوه شکایت از سازنده و سنگ کار ساختمان مبنی برافتادن سنگ نمای ساختمان

شکایت از سنگ کار یا سازنده ساختمان به علت افتادن سنگ نما، طی مراحلی انجام می شود که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد. ابتدا لازم است با سازنده یا نماینده شرکت ساختمانی ارتباط بگیرید تا بتوانید از طریق ایشان مشکل به وجود آماده را حل کنید. در صورت عدم پاسخگویی برای ادامه پیگیری با شناسایی ایشان، شکایت خود را ثبت کنید. لازم است نوع و میزان آسیب وارد شده را ثبت کنید تا درصورت لزوم به مراجع مرتبط ارائه دهید.  سپس با نوشتن یک نامه شکایت رسمی و ارائه مستندات به مراجع قانونی مراجعه نموده و شکایت خود را ثبت کنید.  در صورتی که میزان خسارت وارد شده زیاد است یا خسارت جانی به همراه داشته است، بهتر است از یک مشاور، وکیل یا کارشناس حقوقی نیز کمک بگیرید.

نتیجه‌گیری

خسارت ناشی از افتادن سنگ نمای ساختمان و مسئولیت ریزش سنگ نمای ساختمان در ایران به عوامل مختلفی بستگی دارد و ممکن است بین مالک، پیمانکار، مهندس ناظر، سازمان‌های نظارتی و حتی شرکت‌های بیمه تقسیم شود. رعایت دقیق مقررات و قانون افتادن سنگ نمای ساختمان و استانداردهای ساختمانی، نظارت دقیق بر اجرای کار و نگهداری مناسب از ساختمان می‌تواند از وقوع حوادث جلوگیری کرده و مسئولیت‌های قانونی را کاهش دهد. در صورت وقوع حادثه، بررسی دقیق علت‌ها و تعیین مسئولیت هر یک از طرفین بر اساس قوانین جاری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.