دلیل شوره زدن مصالح مانند برخی از آجرها، سرامیک، سنگ، موزائیک، بتن و… در صورتی که به درستی انتخاب نشوند و یا کیفیت مناسب نداشته باشند، ممکن است دردسرساز باشد. شوره زدن یا سفیدک مصالح در دیوار، نما، کف و قسمت های مختلف ساختمان که رطوبت در آنها زیاد است، بیشتر به چشم میخورد. اما در برخی موارد ممکن است در قسمت های عاری از رطوبت نیز شاهد این مشکل باشیم. با توجه به زمان مورد نیاز زیاد و هزینه های بالای مصالح ساختمانی، تغییر و تعویض زودهنگام این مصالح امکان پذیر نیست. به همین جهت انتخاب متریال مناسب برای ساخت و ساز از اهمیت بالایی برخوردار است.
سفیدک یا شوره سنگ چیست؟
سفیدک یا شوره، پوشش برفکی مانند یا نمکی شکلی است که روی برخی از سطوح متریال مختلف مانند سیمان، سنگ، سرامیک و … شکل میگیرد. به زبان ساده شوره ها به دو دسته تقسیم میشوند:
- شوره خشک: شوره ای که به سطح متریال میچسبه و به این راحتی ها جدا نمیشه!
- شوره خیس یا سطحی: شوره ای که با یک دستمال به راحتی پاک میشه!
تقسیم بندی دیگری از شوره ها وجود دارد که بر اساس آن، شوره ها به دو دسته تقسیم بندی میشوند:
- شوره اولیه : این نوع شوره تا سه روز بعد از نصب و اجرای مصالح ممکن است تشکیل شود و علت آن وجود آب اضافه در تهیه ملات می باشد.
- شوره ثانویه : این شوره به تدریج و پس از گذشت زمان، به دلایلی که در ادامه بیان میشود اتفاق می افتد.
همانطور که بیان شد، شوره زدن مصالح به عوامل مختلفی بستگی دارد که در ادامه به توضیح آنها میپردازیم.
دلیل شوره زدن سرامیک چیست؟
از تبخیر آب موجود در ملات پشت مصالح یا به علت وجود ترکیبات ومواد خاص در خود متریال،ممکن است برخی متریال شوره بزند. عمدتا این سفیدک یا شوره در سطح مصالح، حاصل از املاح معدنی و رسوب نمک است که باعث از بین رفتن زیبایی و جذابیت ظاهری مصالح میشود. به طور کلی میتوان سه دلیل برای شوره زدن مصالح در نظر گرفت:
· جنس و مواد تشکیل دهنده مصالح (میزان آهک موجود در متریال و …)
به مرور زمان، ممکن است برخی متریال، نسبت به فضا و محیط به کارگیری خود واکنش نشان دهند. در برخی متریال ممکن است در خلل و فرج سطح مصالح، شوره تشکیل شود. در برخی موارد در سطح مصالح شوره دیده میشود.
· ملات یا موادی که با استفاده از آن متریال نصب یا اجرا میشوند.
پس از اطمینان از کیفیت و سلامت مصالح، لازم است هرگونه ملات یا موادی که قرار است از آن جهت نصب یا اجرای مصالح استفاده شود، مورد بررسی قرار گیرد. به عنوان مثال سنگی که خود از لحاظ کیفیت و استحکام مورد تایید است اما ملات آن مناسب نیست، درنهایت شوره میزند. درصورتی که ملات مورد استفاده دارای املاح یا نمک زیاد باشند، به مرور زمان میتوانند باعث ایجاد شوره شوند.
✔ بیشتر بخوانید: علت ریزش سنگ نما
· آب مصرفی یا موادی که در تهیه ملات استفاده میشود.
به عنوان مثال در این مورد میتوان به شهرهایی اشاره کرد که دارای آب شور هستند. اگر از همان آب برای اجرای متریال استفاده شود، حتی اگر بهترین متریال هم باشد، ممکن است مصالح دچار شوره زدگی شوند. این شوره زدگی، از بین بندکشی ها به راحتی قابل مشاهده است.
نفوذ رطوبت
نفوذ رطوبت می تواند باعث آسیب به الیاف چوب و مصالحی مانند گچ، آجرکاری، بتن و سنگ کاری شود.
کدام یک از مصالح ساختمانی شوره میزنند؟
هریک از مصالح ساختمانی بسته به جنس، محل به کارگیری و استفاده، نحوه شست و شو و… ممکن است شوره بزنند. کیفیت مصالح اهمیت بالایی دارد. متریال ساختمانی معدنی و مصالحی که بیشتر خاصیت آهکی داشته باشند، بیشتر در معرض شوره زدن هستند. از جمله مصالحی که ممکن است شوره بزنند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- خاک رس
- آجر و آجرنماها
- برخی از سنگ های ساختمانی (نسبت به آنالیز خود)
- بعضی از موزاییک ها
- بتن اکسپوز
- دیوار های با پوشش سیمان
- برخی از سرامیک ها
- شن
- و …
✔ بیشتر بخوانید: علت تغییر رنگ سنگ
شوره زدن مصالح ساختمانی به چه صورت است؟
شوره زدن مصالح ساختمانی، عمدتا در کوتاه مدت تغییر خاصی بر روی ظاهر متریال ایجاد نمی کند. تخریب و فرسایش در کوتاه مدت اتفاق نمی افتد اما در مدت زمان طولانی، این شوره ها باعث تخریب و فرسایش مقطعی و نهایتا از بین رفتن متریال میشود. تغییر در زیبایی و جذابیت ظاهری از جمله اولین مشکلاتی است که شوره زدن به وجود می آورد.
توجه داشته باشید که اگر شوره زدن مصالح جدی گرفته نشود، ممکن است مصالح کپک زده و دچار آسیب شوند.
نحوه از بین بردن شوره سنگ
خوشبختانه میتوان گفت در برخی موارد میتوان شوره ایجاد شده بر روی مصالح را از بین برد. با توجه به اینکه مقدار شوره ایجاد شده چقدر است وهمچنین با توجه به مدت زمانی که از شوره زدن میگذرد، میتوان از روش های مختلفی استفاده نمود. برخی شوره ها ممکن است به مرور زمان و در اثرهوازدگی طبیعی از بین روند. اما بعضی از شوره ها یا به سختی از بین می روند و یا درمدت زمان کوتاهی دوباره تشکیل میشوند.
به عنوان مثال شوره های ایجاد شده بر روی سنگ طبیعی را میتوان با استفاده از آب تمیز و برس غیر فلزی و یا حتی سمباده سنگ از بین ببرید. البته قبل از آن به آسیب ندیدن مصالح نیز توجه نمایید. سمباده یکی از ابزار هایی که ممکن است براقیت سطح سنگ را از بین ببرد پس لازم است در استفاده از آن دقت نمایید.
روش های شوره زدایی
- استفاده از آب با فشار بالا برای ازبین بردن شوره های موجود و بلافاصله خشک کردن محل برای جلوگیری از شوره زدن مجدد
- استفاده از برس های غیر فلزی در صورت حساس نبودن متریال برای از بین بردن شوره ها
- استفاده از محلول آب و سرکه یا سرکه سیب (درصورت عدم واکنش پذیری مصالح وخراب شدن آنها)
- استفاده از محلول های شوره زدای شیمیایی موجود در بازار به شرطی که به مصالح آسیب نزند و واکنش نشان ندهد. در به کارگیری این مورد، به جنس مصالح مورد نظر دقت نمایید.
- استفاده از برخی مواد نانو که برای این منظور در بازار وجود دارند. این مواد علاوه بر اینکه از بین برنده شوره هستند، از تشکیل مجدد آن نیز جلوگیری میکنند. در انتخاب این نوع مواد و اینکه مواد بر پایه آب نباشند، حتما دقت نمایید.
مشاهده سنگ چینی نیریز، سنگی که اصلا شوره نمیزنه.