معادن سنگ ایران _ انواع معادن سنگ ساختمانی در ایران

معدن یا Quarry مکانی است که از آن سنگ خام استخراج میشود .ایران نیز دارای معادن متنوع بسیاری است و توانسته نیاز بازار داخل و خارج را تامین کند. کشور ایران یکی از کشورهایی است که سهام عمده ای از معادن سنگ را دارد و سنگ استخراج شده از معادن ایران در سال های اخیر هم به صورت کوپ سنگ و هم به صورت سنگ برش خورده و فرآوری شده ، به کشورهای مختلف صادر شده است. در این مقاله تلاش میکنیم اطلاعات بیشتری درمورد معادن سنگ ایران بدست آورده و شما را بیشتر با این معادن آشنا کنیم. با ما همراه باشید.

انواع معادن سنگ ایران

انواع مختلفی از معادن سنگ در ایران وجود دارد که در صنایع مختلف کاربرد دارند.در ادامه به چند نوع از سنگ های استخراج شده از این معادن اشاره خواهیم کرد:

• آهک
• رس
• مرمر
• لوح
• فسفاتی
• تراورتن
• کائولینیت
• گرانیت
• زغال سنگ
• ماسه سنگ
• گچ
• صدف سنگ
• گابرو
• اخگر
• ….

حدود یک چهارم معادنی که تاکنون در کشور ایران شناخته شده است ، سنگ های ساختمانی هستند. گذر زمان و تغییر سلیقه ها موجب شده تا در هر برهه از زمان یک سنگ به عنوان سنگ شاخص شناخته شود و در کشور وحتی خارج از کشور بسیار درخواست داشته باشد .

معادنی که تاکنون در کشور ایران شناخته شده اند :

• معادن مرمریت ۵۴  درصد 
• معادن گرانیت ۲۰ درصد
• معادن چینی ۱۵ درصد
• معادن تراورتن ۱۰ درصد
• معادن مرمر ۱ درصد

بیشتر بخوانید : انواع سنگ ها و سنگ شناسی از دیدگاه علم

بزرگترین معادن سنگ ایران :

در کشور ایران معادن متعدد و بسیاری وجود دارد که قبلا به آن اشاره شد . حال قصد داریم در ادامه به بررسی چند معدن بزرگ بپردازیم.

معادن سنگ استان اصفهان

استان اصفهان عمده ترین معادن تراورتن و لاشتر را دارد و به همین سبب یکی از اصلی ترین مراکز استخراج سنگ کشور است.سنگ های استخراج شده از معادن این استان هم در کشور ایران و هم خارج از ایران و در زمینه صادرات به کاربرده میشود.این سنگ ها هم به صورت کوپ و هم سنگ فرآوری شده در داخل و خارج ایران مورد استقبال قرار گرفته است. سنگ های تولید شده از کوپ های معدن تراورتن و لاشتر ، در سال های اخیر بسیار در ساختمان سازی استفاده شده است.

معادن استان آذربایجان غربی

کیفیت و تنوع معادن سنگ استان آذربایجان از جمله اولین و مهم ترین ویژگی های سنگ این معادن است. یکی دیگر از اصلی ترین تامین کنندگان سنگ کشور ایران استان آذربایجان است. حدود نیمی از سنگ های استخراج شده از معادن این استان ، سنگ های ساختمانی همچون مرمر ، گرانیت ، مرمریت و در شهرستان سردار آباد این استان سنگ های قرمز تراورتن کمیاب هستند .

معادن سنگ لرستان

استان لرستان نیز از مهم ترین مراکز استخراج سنگ ساختمانی درکشور ایران می باشد که 25 درصد از کل معادن سنگ ساختمانی کشور تامین میکند. سنگ مرمریت و سنگ چینی از سنگ های عمده ای هستند که از معادن استان لرستان استخراج میشوند.

معادن سنگ فارس

فارس نیز از جمله استان هایی است که باید به معادن و سنگبری های آن اشاره نمود. استان فارس حدود 400 سنگبری فعال دارد که معادل 10 درصد از سنگبری های ایران می باشد.از معادن استان فارس اغلب سنگ چینی و مرمریت استخراج میشود.

معادن استان یزد

معادن سنگ استان یزد دارای تنوع بسیاری هستند و از جمله سنگ هایی که از یزد استخراج میشود میتوان به گرانیت ، چینی و مرمریت اشاره کرد.استخراج سنگ از این معادن چیزی حدود سالانه 1 میلیون و 300 هزار تن میباشد و به همین جهت یزد نیز به عنوان یکی دیگر از مهم ترین تامین کنندگان و صادر کنندگان سنگ در کشور ایران به حساب می اید.

معادن استان مرکزی

مرکزی نیز از جمله مراکز استخراج سنگ ایران است .این استان نیز همانند استان اصفهان از معادن تراورتن برخوردار است و بخش قابل توجهی از نیاز کشور ایران و صادرات را تامین میکند.محلات یکی از شهرستان های استان مرکزی است که تنوع معادن بسیار بالایی دارد و در جهان شناخته شده است.این تنوع شامل معادن سنگ گرانیت و مرمریت  ، ترامیت ( از ترکیب مرمریت و تراورتن ) ، سنگ تراونیکس ( از ترکیب مرمر و تراورتن ) ، مرمر ، لایم استون و … در این استان میباشد.

لازم به ذکر است که در کشور ایران معادن دیگری نیز وجود دارد که درصد کمتری نسبت به استان های گفته شده از سنگ به آنها تعلق دارد یا در این مطلب ممکن است به آن اشاره نشده باشد.

کاربرد سنگ در صنایع مختلف

سنگ ها و کانی ها دارای کاربرد های گوناگونی هستند که از جمله آنها میتوان به ساخت وسایل زندگی ، ساختمان سازی ، زیورالات ، صنعت و … اشاره نمود.

استخراج سنگ ها و کانی ها به چند منظور صورت میگیرد :

1. تامین انرژی

2. تامین مواد اولیه صنایع

3. جواهر سازی

• تأمين انرژي:

سنگ های رسوبی ، منبع عمده انرژی مورد نیاز برای تامین انرژی هستند.گرم شدن مسکن ،راه اندازی وسایل نقلیه ، پخت غذا  و… از جمله مواردی است به انرژی نیاز دارد.

• تامین مواد اوليه و صنايع

تامین مواد اولیه صنایع یکی دیگر از موارد استفاده از سنگ و کانی هاست. اگر بخواهیم به صورت جداگانه در این مورد مثال بزنیم باید به موارد زیر اشاره کنیم:

• صنعت ساختمان : سنگ های استخراج شده از معادن پس از استخراج و بهره برداری از معدن برای انجام فرآوری و برش  به سنگبری ها ارسال شده تا کاربردی و قابل استفاده شوند. همانطور که پیشتر اشاره شد انواع معادن سنگ لاشتر ، تراورتن ، چینی ، دبل بلک ، گرانیت و … در کشور ایران وجود دارد و در تزیین ساختمان به کاربرده میشود.

گوشه ای از خط تولید سنگ ساختمانی اینجاست.

• صنايع غذايي: در صنایع غذایی به عنوان مثال برای تصفیه قند از سنگ آهک در کارخانه قند استفاده میشود . از خاک رس نیز برای جدا کردن ناخالصی استفاده میشود.

• صنايع شيميايي : ساخت لنت ترمز – انواع ايرانيت- ساخت لوله فارسيت

• ذوب فلز : زغال سنگ کک از جمله مواردی است که برای ذوب فلزات استفاده میشود.

• صنايع داروئي: ساخت انواع پودر و سموم شيميايي – پودر پاي بچه (پودر تالك)

• صنايع الكتريكي- الكترونيكي و ….

• در جواهر سازي:

 برخی از سنگ ها و کانی ها رنگ و جلای بسیار جذاب دارند و به عنوان جواهر استفاده میشوند .

از جمله این کانی ها الماس ، یاقوت ، زمرد و… است.  

از جمله این سنگ ها میتوان گروه بندی زیر را در نظر گرفت :

الف) سنگ با کاربرد تزئینی و نمای ساختمان

ب)سنگ فرش و کف و محوطه سازی

ج ) سنگ به شکل بلوک برای ساختمان سازی ، دیوار و …

د ) ….